Укытучы киңәш бирә

Уку – дөньяга үзенә күрә озын мавыктыргыч юл, без аны беренче тапкыр 1 сентябрьдә сокланып башлап җибәрәбез. Барысы да өр-яңа: диварлар, тирә-юнь, режим, туклану, мәктәпкә юл һәм хәтта бурычлар. Сәяхәт? Иң озыны! Яңаны ачу? Зур хезмәт!

Синең, яшь дустым, ике юлың бар: диванда утырып, барысына да: «теләмим», – дип әйтергә – яки көн саен нинди дә булса яңа әйбер белергә. Кайсы  яхшырак? Анысын һәркем үзе хәл итә. Әле кичә генә син тәре походының нәрсә икәнен, Пушкин геройларының фамилияләре – Онегин һәм Ленскийның – Онега һәм Лена елгалары исемнәренә охшаганлыгын белмәдең. Әле кичә генә син барханнарның ничек барлыкка килүен һәм ни өчен Мисыр пирамидаларының Фиргавеннәр кабере булып хезмәт итүен аңламадың. Ә бүген инде бу хакта күзаллыйсың. Син дөньяда күпме кызыклы нәрсәләр булуына гаҗәпләнәсең һәм белемең белән әти-әниеңне сөендерәсең. Нәкъ менә уку ярдәмендә син гаҗәеп ачышлар ясыйсың. 

Алайса, юлга бөтен кирәкле әйберне ал! Кузгалдыкмы? Әти-әниеңнән ортопедик стильле рюкзак, уңайлы канцелярия кирәк-яраклары, матур форма сатып алуларын сора, интернетыңны тикшер, кулларың өчен спрей турында да онытма. Бу – синең кечкенә белем дөньяң.

Кемдер укуны спорт белән чагыштырган. Чын спортчы кебек үк үзалдыңа максат куярга, характерыңны үзгәртергә, ялкаулыкны җиңәргә туры киләчәк. Спорт дисциплинага өйрәтә, ә уку – акыл һәм йөрәк гимнастикасы.

Өй эшләрен ничек күңелсез итмәскә соң? Зур материалны кисәкләргә бүл: башта берсен, тәнәфестән соң икенчесен ятла. Һәр үтәлгән эш өчен үзеңне хупла. Тикшерүчеләр ысулын куллан: төсле стикерлар ал, биремнәрне визуальләштер һәм аларны этаплап хәл ит. Үз-үзеңә продюсер бул. Үзеңә уңышлы булырга ярдәм ит, ярыш.

Син дөя түгел, шәкерт. Сине кумасыннар – карарларны үзең кабул итәргә өйрән. Уку – бәйсезлеккә юл ул. Синең өчен кем белән укырга, кайда эшләргә, кемне яратырга икәнен башкаларга хәл итәргә ирек бирмә. Башта киңәшләрне ата-аналар бирәчәк, ә аннары? Традицион ысуллар туры килмәсә,белемне заманча ресурслардан эзлә. Социаль челтәрләрдә генә утырмыйча, видеолекцияләр, уку уеннары һәм квестлар таба алуыңны да исбат ит. Монда әти-әниең сиңа ярдәмче түгел. Әзер җавапларны сайтлардан күчермә, тестларга ачкыч эзләмә, үзең хәл ит!

Укытучыларның да кайчакта игътибарын читкә юнәлтәсе килә, әмма барлык укучылар да база күнекмәләренә ия түгел. Шуңа күрә дәрестә актив бул. Тарих буенча квест уйлап тап, биология буенча викторина эшлә, предмет буенча уен алгоритмы төзе. «Интернет тотмый» яки «белмәдем» кебек сылтаулар эзләмә. «Мин аерылып торыр өчен, башка шәһәргә күчеп, абруйлы югары уку йортына укырга керер өчен яхшы укыйм», – дип үз-үзеңә максат куй!. Бу инде уңышка таба бер адым! 

Синең гаҗәеп ярдәмчеләрең: күзләрең, колакларың, башың бар. Күзәт, чагыштыр, нәтиҗә яса! «Дәреслекләр катлаулы» дип уйлама. Иң мөһиме – укуга булган теләк. Тарихны ветераннар сөйләве, ә «Тарас Бульба» ның мәгънәсен экраннар аша белергә мөмкин. Кыю бул! Әниеңнән аш пешерергә, дустыңнан сноубордта шуарга өйрән. Тормышта барысы да кирәк булачак. Укытучы синең тырышлыгыңны күрер һәм тагы да уңышларга ирешергә ярдәм итәр.

Барысын да үзвакытында эшлә, кичектермә. Аралашырга, капкалап алырга мөмкин, ләкин 2-4 сәгатеңне дәресләргә багышла.

Хәзер мәгарифтә бергәләп эшләү популяр. Берең язганда, икенчең план төзи, ә өченчең чишелеш эзли. Рольләрне бүләргә өйрәнсәң, командада эшләү күнекмәсен үзләштерерсең.

Мәктәп хәзер мобиль – ул компьютерга яки планшетка да сыя. Барысы да гади һәм аңлаешлы! Укуыңны син үзең оештыра аласың. Дөнья табышмаклар белән тулы, һәм укытучылар аларны чишәргә ярдәм итәрләр. Мавыгып укы! Гадәти тормышта да яңалыклар ач! Мәктәптә алган белемең барысын да хәл итәргә, һөнәр сайларга ярдәм итсен, иҗатка илһам бирсен.

Җиңел укы һәм аннан ләззәт ал! 

Автор: Чулпан Хәбибуллина, Азнакай 6 нчы урта мәктәбенең рус теле һәм әдәбияты укытучысы

фото: нейросеть